Ieder mens beschikt over talent

De vijf deelnemers aan het rondtafelgesprek van deze uitgave zijn het over één ding roerend eens: ieder mens beschikt over talent. Wat hij of zij ermee doet en hoe anderen daarmee hun voordeel kunnen doen, dát zijn andere vragen. INN’twente legt ze voor aan Martijn Braber, Sietze Henstra, Jessica Heutink, Maartje Kuperus en Renske de Vent.

Het gevarieerde gezelschap heeft zich voor deze gelegenheid verzameld in het door de Stichting Culture Kitchen en Eet- en werkcafé Kleurrijk Nijverdal gedeelde pand in hartje Nijverdal. Mensen met een achtergrond als vluchteling tekenen er voor de bediening van de gasten.

Gastvrouw Jessica, grondlegger van beide organisaties, legt uit: ‘We proberen hier een stuk waardigheid terug te geven aan mensen. Voor onze eerste zes talenten was het eerst best eng, maar al na een week kwamen ze met een lach binnen. We hebben lang nagedacht over dit stadse idee in ons dorp. We vonden dat we het juist hier moesten doen, omdat in een stad iedereen zo anoniem is. Gelukkig omarmen de dorpelingen het ook.’

Als vertegenwoordigster van de Heutink Foundation, die zich inzet voor minder kansrijke kinderen, bezocht ze in 2017 het Griekse eiland Lesbos. ‘In de week dat ik daar was, werd ik gegrepen door

‘Soms moet iemand zijn of haar talent nog zelf ontdekken’ Jessica Heutink

de omstandigheden waarin de mensen daar moesten leven, maar vooral door de mensen zelf en is het zaadje geplant. Half februari dit jaar hebben we Kleurrijk geopend. Eten en drinken verbinden. Ons vaste horecateam van acht mensen telt vijf nationaliteiten.’

Talent ontdekken

Haar overtuiging: ‘Ieder mens heeft wel een talent. Soms moet iemand dat ontdekken. Hier hebben we te maken met mensen die zoveel is ontnomen, dat ze zich moeten heroriënteren en herontdekken. Wij helpen ze graag op weg.’

Martijn haakt in: ‘Talent gaat om persoonlijke ontwikkeling, kansen krijgen en kansen geven. Dat stimuleren en ondersteunen gebeurt vanuit heel veel initiatieven in Twente. De gemene deler is dat kennis vergaren niet vanzelf gaat en je jezelf moet ontplooien en anderen je daar waar nodig moeten helpen. De vraag is wat we daar met elkaar in de regio aan kunnen doen.’

Jessica: ‘De mensen met een vluchtelingachtergrond, zoals bij ons, moeten soms ontdekken welk talent ze hier in Nederland kunnen inzetten. Vaak is het talent dat ze in hun thuisland hadden ontwikkeld hier niet meer bruikbaar.’

Sietze herkent dat. ‘Bij ons heeft net een dame uit Syrië twee maanden stage gelopen op de financiële afdeling, omdat gedacht werd dat ze die achtergrond had. Dat bleek niet zo. Met haar zelf was niets mis, ze had wel een hbo-opleiding gevolgd in haar land.’

Maartje signaleert dat niet iedereen die behoefte heeft. ‘In ons team van Solar Boat Twente zitten 21 verschillende types. Een deel wil wel wat anders. Maar een aantal wil het laten zoals het is, omdat ze lekker aan het bouwen zijn.’

Renske kruipt in de huid van de werkgever: ‘Ook die kijkt verder en biedt veel aan. Het kan een reden zijn om ergens te blijven als je uitdagingen aangeboden krijgt en hierin kunt groeien.’

Sietze daarop: ‘Waar ik aan heb moeten wennen is dat het bij jongeren soms in hun eerste gesprek al kan gaan over wat hun volgende baan moet worden. In mijn beleving leefde dat vijf jaar geleden lang niet zo sterk.’

Maartje ziet er niets verkeerds in. ‘Ik vind dat heel normaal. Je bent ergens om meer te leren en daar later je voordeel mee te doen.’

Op je eigen manier

Renske: ‘Er kan je genoeg worden aangeboden, maar daar moet je natuurlijk wel voor openstaan. Bij mij is er gekeken welke mogelijkheden er zijn om te groeien. Je eigen talent ontdekken kan erg moeilijk zijn. Dan heb je misschien iemand nodig die jou kansen kan bieden.’

Jessica is het met haar eens: ‘We moeten weg van het veel moeten kunnen. Ik word er altijd erg blij van hoe waardevol mensen op hun eigen manier kunnen zijn.’ Daarin kan Sietze zich prima vinden: ‘Bij ons is het vooral een kwestie van goed kennismaken. Binnen ons project voor het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid hebben we te maken met jongeren die hun weg niet hebben kunnen vinden in het stelsel van het ROC. Ze krijgen bij ons drie jaar de tijd om de route naar de arbeidsmarkt te lopen. Daarbij gaat het vooral om: wie ben je en wat zijn je vaardigheden? Het is soms ook wel een puzzel hè? Ik kan niet voor iedere speler in ons team iemand anders op de reservebank zetten.’

Kritische noten

Het brengt het gesprek op de mogelijkheden die overheden anno 2023 aanbieden om talentontwikkeling
in goede banen te leiden. De vijf zitten al snel op hetzelfde spoor met kritische noten. Volgens Martijn draait het er vooral om dat mensen zich willen ontwikkelen tijdens hun carrière. ‘Als je ze daarbij wilt helpen, moet je daarvoor een speelveld aanbieden. We zijn nu nog erg bezig met economische perspectieven en hoe je tot werkende oplossingen komt. Maar als de situatie blijft zoals nu gaat uiteindelijk de wal het schip keren, dan hebben we niet voldoende geschikte arbeidskrachten meer in onze regio. Qua balans tussen aanbod en persoonlijke ontwikkeling valt er nog een heleboel te leren. Een baan moet zich vaker aanpassen aan de mensen in plaats van andersom.’

Volgens het vijftal is niet alleen de overheid aan een forse koerswijziging toe en kan het onderwijs eveneens aanpassing gebruiken.

Martijn: ’Ik zie dat wij met de Saxion Parttime School een grote stap zetten. Maar het moet wel renderen. We moeten werk maken van flexibel onderwijs, dat beter past bij de behoeften van werkenden in plaats van mensen door eenzelfde malletje te halen. Dat moet gebeuren in verbinding met de regio en met het werkveld. Bedrijven kunnen zeker op thema’s als leren en ontwikkelen nog beter worden. Hoe komen we dan tot wel werkende interventies, moet je dat regionaal doen? We moeten koersvast aan de bak. Ik denk dat hier een mooie rol voor de Twenteboard is weggelegd.’

Traditionele hokjes

Sietze voegt eraan toe: ‘Ik denk dat veel mensen op plekken zitten, waar ze niet gelukkig worden. Vaak zitten ze in traditionele hokjes. Daarover moeten we in gesprek. Er bestaat ook een gapend gat tussen overheidsbeleid en de toepasbaarheid daarvan’.

Renske: ‘De afstand naar Den Haag is groot. Daar hebben ze vaak geen idee wat er speelt.’

Jessica bevestigt: ‘Daar zitten veelal mensen die niet met de voeten in de klei staan.’

Sietze, bijna cynisch: ‘Ze komen er niet eens in de buurt.’

Maartje: ‘Toevallig zijn we nu bezig met de sollicitatieprocedure om ons nieuwe team samen te stellen. Dat had ik nog niet eerder gedaan. Eigenlijk gaat het over wat iemand wil leren. Ik wist helemaal niet dat ik management zo leuk vond. Zo’n ontdekkingstocht wil je iedereen wel aanbieden.’

Een dialoog tussen Sietze en Jessica vormt het slot van het gesprek. De eerste: ‘Het is te hopen dat er iets tot stand kan komen tussen het onderwijsstelsel en hoe mensen in elkaar zitten.’ Jessica noemt in dat kader de parttime school van Saxion een mooi initiatief. ‘Een ander voorbeeld dat me erg aanspreekt is de methode de Gelukskoffer, waarbij aan leerlingen van het primair onderwijs lessen in geluk worden gegeven. Dat zou eigenlijk een verplicht vak op scholen moeten worden.’

Sietze: ‘Je kunt niet meer om dit soort veranderingen heen. Het is positief dat ik nog dagelijks mensen tegenkom die ermee bezig zijn.’ Jessica rondt af: ‘En die de mens blijven zien.’

Even voorstellen: