Door Eqib | The Human Factor
Medisch Spectrum Twente (MST) is al jarenlang vaste recruitment- en HR-partner van Eqib, dat in dit verhaal het Twentse ziekenhuis in de spotlight zet. Bij MST wordt volop werk gemaakt van artificial intelligence (AI) en big data. Daarmee wordt de zorg efficiënter en accurater. Een treffend voorbeeld is de ‘e-nose’, die ingezet wordt voor diagnostiek van verschillende ziektes.
We kennen allemaal het beeld van ‘drugshonden’ die op Schiphol hun snuffelwerk doen. Het trainen van zo’n feilloze neus is tijdrovend en kostbaar. Maar wat als we zo’n neus kunnen digitaliseren en kunnen leren om ziektes te detecteren? Met deze vraag houdt MST zich op dit moment volop bezig.
Ziektes ruiken
‘De mogelijkheden van zo’n ‘e-nose’ zijn enorm’, vertelt Job van der Palen. Hij richt zich als klinisch epidemioloog binnen MST op onderzoek, wetenschap en digitalisering. Job opereert op het snijvlak van zorg en technologie en werkt daarin nauw samen met kennisinstellingen als Universiteit Twente en hogeschool Saxion en met het bedrijfsleven.
‘Simpel gezegd ruiken we aan ziektes. Samen met een bedrijf uit Zutphen hebben we een e-nose ontwikkeld die sensoren heeft waarmee zogenaamde vluchtige organische stoffen van een patiënt worden gemeten. De patiënt ademt uit door dit apparaat, dat een bepaalde ziekte wel of juist niet ruikt. Per ademteug ademen mensen zo’n drieduizend verschillende vluchtige organische stoffen uit en daaraan kunnen we enorm veel afmeten. De e-nose detecteert bijvoorbeeld longkanker of een longembolie. We richten ons vooral op ziektes die complex en lastig meetbaar zijn.’
Benauwd
Job draaide met zeven ziekenhuizen in binnen- en buitenland een pilot rondom de e-nose. Honderden mensen ademden door het apparaat. De e-nose bleek zo accuraat dat deze al snel het CE- keurmerk kreeg, en dat terwijl het wetenschappelijke artikel over de validatie pas vrij recent werd gepubliceerd. De e-nose wordt nu ingezet binnen MST. Het Enschedese ziekenhuis is samen met het ziekenhuis in Leeuwarden de eerste in Nederland. Volgens Job is vooral de patiënt gebaat bij de innovatie. ‘Stel je voor een patiënt komt acuut benauwd binnen op de spoedeisende hulp. Er kan van alles aan de hand zijn. COPD die verslechtert, longkanker of longembolie. Na een paar minuten ademen door de e-nose kunnen we dan al veel zaken uitsluiten. Dit zorgt vaak voor geruststelling, een minder heftig medisch traject en een effectievere behandeling.’
Vlekje
De epidemioloog schetst een andere situatie. ‘Stel, je komt bij de cardioloog met een vlekje op je long. Dat hebben heel veel mensen. Je kan zoiets overhouden aan een longontsteking of het kan een kleine cyste zijn. Een longarts heeft daarvoor een wereldwijd vastgesteld protocol. Je wordt twee jaar lang gevolgd en gaat van CT-scan naar CT-scan. Als er dan al die tijd niks verandert in de vlekjes luidt de conclusie dat je geen kanker hebt. Maar elke keer dat je langs moet komen, houd je je hart vast. Logisch. Met die e-nose sluiten we al veel uit en kan het zo zijn dat je niet het hele traject hoeft te doorlopen. Een enorme verbetering voor patiënt en arts.’
Mensenwerk
De e-nose is voor Job een treffend voorbeeld van de digitalisering van onze zorg. Toch waakt hij voor een al te radicale juichstemming. ‘Het blijft mensenwerk. Want als de diagnose mis zit, wie is er dan fout? De arts? De verkoper van het AI-product? De ontwikkelaar van het product? Dit zijn ethische vraagstukken waar in de medische wereld veel over wordt nagedacht. Artificial intelligence zal in de medische wereld nooit een eindbeslissing gaan nemen en dat is een goede zaak.’
Waar Job wel naartoe zou willen met de e-nose, is een plek dichter bij het dagelijks leven van de patiënt. ‘Dus niet alleen achter de muur van het ziekenhuis. Uiteindelijk wil je via de huisarts de patiënt thuis voorzien van apparaten die veel kunnen meten, zoals de saturatiemeter in een polshorloge bij slaapapneu. De huisarts kan dan veel gerichter doorsturen en we voorkomen dat ziekenhuizen vastlopen. Dit soort E-health heeft absoluut de toekomst.’
